خواباندن کودک یکی از چالش‌های اساسی است که هر خانواده‌ای با آن مواجه می‌شود. در مواردی والدین روش‌های مختلفی را امتحان می‌کنند اما باز هم در خواباندن کودک خود دچار مشکلاتی می‌شوند. معمولاً کودکان برای خوابیدن مقاومت می‌کنند و این مقاومت را به صورت لجبازی، گریه کردن، پرخاشگری و بازیگوشی نشان می‌دهند. نداشتن خواب خوب شبانه می‌تواند بر وضعیت سلامت روان والدین و کودک تاثیر منفی بگذارد. در چنین شرایطی معمولاً اولین واکنش والدین این است که از کوره در می‌روند و کودک را تنبیه می‌کنند. در صورتی که راهکارها و روش‎های مختلفی برای رفع این مشکلات وجود دارد که آشنایی با آن‌ها می‌تواند منجر به افزایش صمیمت و ارتباط بین والد و فرزند شود که در ادامه بیشتر درباره آن صحبت خواهیم کرد.

منبع : خواباندن کودک

خواب مورد نیاز کودک

هر کودکی زمان خواب خودش را دارد، به عبارتی مقایسه کردن کودکان با یکدیگر عمل درستی نیست چراکه با توجه به شرایط بدنی، میزان خستگی در طول روز و ویژگی‌های ارثی این موضوع متفاوت است. زمانی که نوزاد به دنیا می‌آید در طول شبانه روز تقریبا 16 تا 20 ساعت می‌خوابد که به مرور این زمان کاهش یافته و کودک الگویی شبیه بزرگسالان پیدا می‌کند. با این حال می‌توان گفت به طور میانگین هر کودک نیاز دارد تا 8 ساعت در طول شبانه روز بخوابد تا به بهداشت جسمی و روانی کودک آسیبی وارد نگردد.

برای آشنایی بیشتر درباره میزان خواب کودکان کلیک کنید.

خواباندن کودک | علل بی‌خوابی در کودکان

ترس و اضطراب

یکی از علت‌های رایجی که باعث می‌شود کودکان تمایلی به خوابیدن نداشته باشند ترس و اضطراب است. عواملی مانند ترس از تاریکی یا ترس از تنهایی و حتی ترس از سکوت می‌تواند باعث شود تا کودک برای خوابیدن مقاومت کند. اگر این ترس به مرور زمان درمان نشود ممکن است به یک اضطراب فراگیر در زندگی کودک منجر شود و تمام جنبه‌های زندگی فرد را درگیر کند.

عوارض مصرف داروهای مختلف

خوردن برخی از داروها مانند داروهای محرک برای درمان بیش‌فعالی، کورتیکواستروئیدها و یا داروهای انعقاد خون می‌تواند بر بی‌خوابی کودکان تاثیر بگذارد. لازم است در صورتی که با بی خوابی کودک مواجه شدید موضوع را با متخصص در میان بگذارید تا داروی دیگری جایگزین داروی فعلی شود.

عوامل محیطی

عوامل محیطی مختلف مانند نامناسب بودن فضای اتاق از جمله نور، دما و دکور نامناسب می‌تواند باعث شود که کودک تمایلی برای رفتن به اتاق برای خوابیدن نداشته باشد. همچنین استفاده از دستگاه‌ها و لوازم الکترونیک قبل از خواب می‌تواند باعث بی‌خوابی کودک شود.

برنامه نامناسب خوابیدن

در برخی موارد علت بی‌خوابی کودکان می‌تواند نداشتن برنامه مناسب برای خوابیدن باشد، بهتر است خوابیدن کودک بر اساس یک برنامه از پیش تعیین شده انجام شود. از آنجایی که خوابیدن یکی از نیازهای اولیه و اساسی کودکان است و کودکان بسیاری از اطلاعات را از طریق مشاهده یاد می‌گیرند، اگر وضعیت خواب والدین هم نامناسب باشد، کودک نیز این وضعیت را یاد می‌گیرد و تمایلی به خوابیدن در زمان مناسب ندارد. برای اطلاع بیشتر درباره نیازهای اولیه و اساسی کودکان کلیک کنید.

اختلال خواب

گاهی ممکن است کودکان به اختلال خواب دچار شده باشد. این مسئله می‌تواند به دلایل مختلفی بروز پیدا کند و لازم است که بررسی‌های بیشتر توسط روانشناس صورت گیرد. اختلالات خواب طیف گسترده‌ای دارند که با توجه به نوع آن، درمان متفاوتی برای کودک در نظر گرفته می‌شود.

راهکار‌های خواباندن کودک

سیر کردن کودک

برخی از کودکان در هنگام شب گرسنه شده و از شدت گرسنگی از خواب بیدار می‎شوند. اگر کودکتان چنین شرایطی دارد بهتر است قبل از خواب به او غذا بدهید تا در حین خواب، بیدار نشود. با این حال این وعده غذایی بهتر است سبک باشد زیرا خوردن غذای سنگین قبل از خواب می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد.

خواباندن کودک | مناسب کردن فضای اتاق

جذاب و مناسب کردن محیط اتاق کودک می‌تواند باعث شود تا فرزندتان برای خوابیدن تمایل داشته باشد. استفاده از نورهای تزئینی مناسب برای خوابیدن یا دمای مناسب اتاق، سکوت و… می‌تواند باعث افزایش علاقه کودک به خوابیدن باشد. با این حال اطمینان حاصل کنید که اسباب‌بازی‌های بزرگ و عروسک‌های مختلف داخل اتاق وجود نداشته باشد زیرا وجود این اسباب‌بازی‌ها می‌تواند در مواردی باعث ترس کودک شود.

انتخاب زمان مناسب برای خوابیدن

انتخاب زمان مناسب و داشتن برنامه منظم برای خوابیدن بسیار اهمیت دارد. خواباندن کودکی که از وقت خوابش گذشته باشد کمی سخت می‌شود. بهتر است یک زمان برای خوابیدن تعیین کنید و همان را رعایت نمایید. همچنین مهم است که خود والدین هم الگوی خواب مناسبی داشته باشند چراکه کودک بسیاری از اعمالش را از طریق مشاهده والدینش یاد می‌گیرد.

خواباندن کودک | قصه‌گویی قبل از خواب

قصه گویی می‌تواند یکی از راه‌های موثر برای خواباندن کودک باشد. برخی کودکان برایشان اهمیتی ندارد که شما چه داستانی تعریف می‌کنید، فقط می‌خواهند که صدای شما را بشوند و آرام شوند. با این حال قصه گویی دارای اهمیتی بیشتر از این مسئله است چراکه در هنگام تعریف قصه می‌توان مسائل زیادی را به طور غیر مستقیم به کودک آموخت. همچنین آواز و لالایی خواندن می‌تواند بر کاهش استرس کودک موثر واقع شود.

کاهش استرس و برطرف کردن ترس کودک

وجود هر گونه استرس و ترس می‌تواند وضعیت خواب کودک را مختل کند چراکه استرس باعث افزایش ترشح هورمون کورتیزول می‌شود. افزایش سطح هورمون کورتیزول منجر به بی خوابی و ناآرامی کودک می‌گردد. در نتیجه آرام کردن کودک و رفع استرس و ترس‌هایش می‌تواند باعث شود تا کودک بهتر بخوابد. اگر در رفع و کاهش استرس و ترس کودکتان دچار مشکل شدید بهتر است از یک روانشناس کودک کمک بگیرید.

عدم مصرف چای و کافئین قبل از خواب

مصرف خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های مختلف می‌تواند بر وضعیت خوابیدن تاثیر بگذارد. برخی از نوشیدنی‌ها مانند چای و قهوه می‌تواند منجر به بی‌خوابی شود. بهتر است چندساعت قبل از خوابیدن مصرف این دسته از نوشیدنی‌ها محدود شود.

خواباندن کودک | نوازش کودک

نوازش کودک و در آغوش گرفتن او می‌تواند باعث آرامش و احساس امنیت و عشق در کودک شود. بهتر است قبل از خواب همیشه کودک خود را نوازش کنید و به او احساس امنیت و عشق دهید. در بلند مدت این کار می‌تواند تاثیرات مطلوبی داشته باشد.

عدم استفاده از وسایل الکترونیک قبل از خواب

استفاده از دستگاه‌ها و لوازم الکترونیک مانند تلویزیون، موبایل، تبلت و یا کامپیوتر می‌تواند بر وضعیت خواب کودکان تاثیر بگذارد. به طوریکه نوری که از این دستگاه‌ها منتشر می‌شود در ترشح هورمون ملاتونین که نقش مهمی در چرخه خواب و بیداری دارد تاثیر می‌گذارد. به طور کلی بهتر است این دستگاه‌ها در اتاق کودک وجود نداشته باشد با این حال اگر این دستگاه‌ها در اتاق کودک وجود دارد بهتر است حداقل 2 ساعت قبل از خواب استفاده از این ابزارها را محدود کنید.

با این حال در صورتی که همه راهکارهای فوق را امتحان کردید اما بازهم در خواباندن کودک با مشکلاتی مواجه شده‌اید بهتر است با بهره بردن از مشاوره کودک بتوانید پی به علت مشکل ببرید و با کمک روانشناس راهکار جدیدی را بسته به شرایط و ویژگی‌های فردی و محیطی کودک اتخاذ نمایید. برای آگاهی بیشتر درباره روند دریافت مشاوره کودک کلیک کنید.

برای دریافت مشاوره در زمینه کودک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02166419012 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی نی نی مایند تماس حاصل نمایید.

سوالات متداول درباره خواباندن کودک