میزان خواب کودکان در سنین مختلف متفاوت است. در واقع خواب کودک از مهم‌ترین عامل تاثیر گذار در رشد قدی و هوشی او محسوب می‌شود. حال این سوال برای بسیاری از مادران پیش می‌آید که میزان خواب کافی برای کودکان تا چه اندازه باید باشد و اینکه آیا بی‌خوابی کودک روند رشد و تکامل او را با اختلال مواجه می‌سازد. میزان خواب کودکان بسته به عوامل متعددی همچون سن کودک و نوع شخصیت می‌تواند متفاوت باشد. بنابراین مادران باید نمودار مناسبی از میزان خواب کودک را در سنین مختلف تهیه نموده و مدت زمان خواب کودک را بر اساس آن برنامه ریزی نمایند. در ادامه به موضوعاتی همچون فواید به موقع خوابیدن کودک، میزان خواب کودک در سنین مختلف و همچنین پیامدهای بی‌خوابی پرداخته خواهد شد. شما می‌توانید با کمک گرفتن از یک فرد متخصص، کیفیت خواب کودک خود را افزایش دهید. برای اطلاع از مشاوره کودک کلیک کنید.

منبع: میزان خواب کودکان

خواب کودک در سنین مختلف

میزان خواب کودک به عوامل متعددی همچون سن و نوع شخصیت کودک بستگی دارد. در ادامه به میزان خواب کودکان در سنین مختلف اشاره می‌کنیم:

۱ الی ۴ هفتگی

نوزاد در سنین ۱ الی ۴ هفتگی به طور معمول در طی ۲۴ ساعت حدود ۱۵ تا ۱۸ ساعت را با خوابیدن سپری می‌کند. البته ساعات ذکر شده به صورت متوالی نیست و امکان دارد کودک در دوره‌های ۲ الی ۴ ساعته بخوابد. نوزادان نارس و همچنین نوزادانی که مبتلا به کولیک هستند در مقایسه با سایر نوزادان بیشتر می‌خوابند.

در حقیقت میزان خواب کودکان از الگوی تعیین شده‌ای پیروی نمی‌کند. چرا که در این سنین ساعت زیستی داخلی بدن هنوز به طور کامل شکل نگرفته است. بنابراین چرخه خواب کودک بر اساس چرخه شب و روز تعیین نمی‌گردد.

۱ الی ۴ ماهگی

با شروع هفته ششم، خواب کودک الگوی منظم‌تری به خود گرفته و نوزاد بسیار آرام‌تر می‌شود. در این سن به تدریج کودک الگوی خوابیدن بر اساس چرخه شب و روز را شروع می‌کند. در ۱ الی ۴ ماهگی کودک معمولا هنگام غروب می‌خوابد و میزان خواب آن نیز حداکثر ۴ تا ۶ ساعت تخمین زده می‌شود.

میزان خواب کودکان | ۴ الی ۱۲ ماهگی

در این سن خواب کودک باید حدود ۱۵ ساعت باشد. اما اغلب نوزادان تنها ۱۲ ساعت از شبانه روز را در خواب سپری می‌کنند. در واقع در این سن کودک باید از یک الگوی خواب ثابت برخوردار باشد. چرا که در ۴ الی ۱۲ ماهگی الگوی خواب کودک کم کم شبیه به والدین می‌شود. در حدود ۶ ماهگی نوزاد در طول شبانه روز ممکن است حدود ۲ الی ۳ بار در روز چرت بزند. در واقع الگوی چرت عصر گاهی کودک همزمان با تکامل ساعت زیستی بدن، به ثبات خواهد رسید. در این سن معمولا کودک می‌تواند در طول شب به طور کامل بخوابد.

۱ الی ۳ سالگی

پس از گذشت یک سالگی، کودک ترجیح می‌دهد چرت صبحگاهی و غروب خود را ترک نماید. در واقع میزان خواب کافی برای کودکان نوپا حدود ۱۴ ساعت است. در حالی که کودکان ۱ الی ۴ ساله تنها ۱۰ ساعت در شبانه روز را می‌خوابند. همچنین کودکانی که در حال سپری کردن ۲۱ تا ۳۶ ماهگی خود هستند، به خواب کوتاه نیمروز به مدت ۱ الی ۳ ساعته نیاز دارند. در این سن کودک به طور معمول حدود ۷ الی ۹ شب به خواب رفته و در ساعت ۶ تا ۸ بیدار می‌شود.

۳ الی ۶ سالگی

کودکان سه الی شش ساله به طور معمول ۷ تا ۸ شب به خواب می‌روند و صبح‌ها تقریبا ساعت ۷ بیدار می‌شوند. در واقع کودک سه ساله هنوز از الگوی چرت روزانه خود پیروی می‌کند. در حالی که کودکان پنج ساله دیگر در طول روز به خواب نمی‌روند. بعد از سن سه سالگی کودک سعی می‌کند ساعت‌های چرت روزانه خود را کاهش داده و به تدریج آن را ترک نماید. از سن سه سالگی به بعد معمولا مشکلات خواب جدید به وجود نمی‌آیند.

میزان خواب کودکان | ۷ الی ۱۲ سالگی

در این سن میزان تعاملات اجتماعی و فعالیت‌های خانوادگی کودک افزایش یافته و روتین مدرسه نیز از ۷ سالگی به آن اضافه می‌گردد. به همین دلیل به مرور زمان الگوی خواب کودک دیر و دیرتر می‌شود. به طوری که کودک ۱۲ ساله معمولا ساعت ۹ شب می‌خوابد و تمایلی به خوابیدن در ساعت ۷ یا ۸ شب ندارد. میانگین ایده آل خواب کودک در این سن حدود ۹ ساعت می‌باشد.

زود خوابیدن کودک چه مزیت هایی دارد؟

خواب کافی و زود خوابیدن به خصوص در سنین پایین تاثیر بسیار زیادی بر روی خلق و خوی کودک دارد. همچنین بر اساس نتایج تحقیقات، خواب کافی می‌تواند در افزایش یادگیری رشد عقلی کودک نقش بسیار مهمی ایفا کند. بسیاری از والدین بر روی الگوی خواب کودک حساسیت زیادی به خرج نمی‌دهند و تصور می‌کنند که با افزایش سن کودک الگوی خواب نیز خود به خود تنظیم می‌گردد. در حالی که این تصور کاملا اشتباه بوده و شکل گیری الگوی خواب از همان سنین پایین شروع می‌شود.

خواب نیز همانند غذا خوردن و تفریح کردن برای کودک لازم و ضروری است. بسیاری از پزشکان عقیده دارند که خوابیدن، بهترین زمان برای تجدید قوا و تقویت نوروترانسمیترها و پیام رسان‌های شیمیایی مغز است. همچنین طبق نظریه‌ها، در هنگام خواب عوامل سمی بیماری‌زا و همچنین مواد زائد از روی سلول‌های مغزی پاکسازی می‌گردند. از جمله مهم‌ترین فواید زود خوابیدن کودک می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. افزایش رشد کودک
2. تقویت کارکرد قلب و افزایش خون رسانی آن
3. تنظیم مناسب وزن بدن
4. مبارزه صحیح با انواع بیماری‌ها و میکروب‌ها
5. کاهش جراحت
6. افزایش دامنه توجه کودکان
7. تقویت یادگیری و افزایش رشد هوشی و عقلانی کودک

نکات مهم در رابطه با افزایش کیفیت خواب کودکان

برای افزایش کیفیت خواب کودکان رعایت موارد زیر اهمیت دارد:

1. میزان خواب کودکان | رخت خواب کودک

توصیه می‌شود جهت افزایش کیفیت خواب کودک و عدم بیدار شدن گاه و بی گاه، تشکی را انتخاب نمایید که کمی سفت باشد. همچنین گهواره کودک نیز باید تمام معیارهای یک گهواره راحت و ایده آل را داشته باشد. کودک را بر روی تشک‌های نرم، بالش و سطوح نرم و انعطاف پذیر نخوابانید.

2. فضای اطراف محل خواب کودک

بهتر است هنگام خواب، سر و صورت کودک آزاد بوده و با پتو آن را نپوشانید. اگر از پتو استفاده می‌کنید، بهتر است که از سینه بالاتر نباشد. وجود اسباب بازی‌های مخملی و بالش ارتباط مستقیمی با تنفس کودک داشته و خواب او را با اختلال مواجه می‌سازد. بنابراین قبل از خواب کودک، تخت را از وجود اشیاء نوک تیز و وسایل غیر ضروری چک نمایید.

3. دمای اتاق کودک

دمای اتاق کودک نیز همانند افراد بزرگسال باید معمولی باشد. توصیه می‌شود قبل از ۵ ماهگی تمام اسباب بازی‌های آویزی کودک را از گهواره او دور نمایید.

نکته: از کشیدن سیگار و استعمال دخانیات در محل خواب کودک جدا خودداری نمایید.

عدم خواب کافی چه عوارضی به همراه دارد؟

ممکن است عدم خواب کافی، بیماری‌ها و آسیب‌های جسمی و روحی مانند افسردگی و اضطراب را به همراه داشته باشد. بسیاری از اختلالات خواب رابطه مستقیمی با بیماری دیابت دارند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به وقفه تنفسی هنگام خواب اشاره نمود. کودکانی که دارای لوزه‌های بزرگی هستند یا افزایش وزن دارند، معمولا وقفه تنفسی در هنگام خواب را تجربه می‌کنند که مهم‌ترین نشانه آن، خروپف می‌باشد. شب بیداری و عدم خواب کافی ممکن است عوارضی همچون کبد چرب، فشار خون و یبوست را به همراه داشته باشد.

میزان خواب کودکان | راهکارهای مناسب جهت خواباندن کودک

بسیاری از والدین با عدم خوابیدن کودک در ساعت‌های تعیین شده روبه رو هستند و نمی‌دانند چه راهکارهایی می‌تواند برای حل این مساله کارآمد باشد. می‌توانید با بهره گیری از نکات زیر کودک را به راحتی بخوابانید:

1.در طول روز کودک را به پارک ببرید تا با انجام فعالیت‌های ورزشی خسته شده و در ساعت‌های تعیین شده به خواب رود.

2. آرامش دادن به کودک با قصه گفتن و خواندن لالایی

3. محل خواب کودک باید از آرامش و آسایش کافی برخوردار باشد.

برای دریافت مشاوره در زمینه کودک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02166419012 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی نی نی مایند تماس حاصل نمایید.

سوالات متداول

آیا با افزایش سن کودک، الگوی خواب او تنظیم می‌شود؟ 

خیر بهترین زمان برای تنظیم الگوی خواب کودک، از نوزادی می‌باشد. برای تنظیم الگوی خواب می‌توانید از روانشناس کمک بگیرید.

کودکی که بیش از حد معمول می‌خوابد نیاز به بررسی پزشکی دارد یا خود به خود درمان می‌شود؟

نیاز به بررسی پزشکی دارد چرا که بسیاری از بیماری‌ها مثل زردی، با خواب آلودگی همراه هستند. 

منبع: میزان خواب کودکان