آیا تنبیه کودک کار صحیحی است؟ شکل گیری شخصیت کودک بستگی به نوع برخورد پدر و مادر دارد. برای شکل‌گیری شخصیتی سالم و بهنجار اجتماعی، باید به نحوی صحیح و درست با کودک برخورد شود. بایدها و نبایدهای دوران کودکی باید به دور از افراط و تفریط به اجرا در بیاید. کودک باید یاد بگیرد همانطور که کار مثبت و پسندیده او تشویق می‌شود، در صورت انجام رفتار ناشایست نیز با برخورد جدی پدر و مادر مواجه می‌شود. والدین در برابر خطاهای رفتاری کودک خود شیو‌ه‌های مختلفی را  به کار می‌گیرند که به طور شایع “تنبیه کردن کودک” از شیوه‌های مشترک فرزند پروری تمامی پدر و مادر‌ها به حساب می‌آید. اما تنبیه کردن چه اصولی دارد و چگونه باید اعمال شود؟ با آگاهی از اصول تنبیه کودکان و کمک گرفتن از یک فرد متخصص می‌توانید به بهترین نحو فرزند خود را تربیت نمایید. برای اطلاع از مشاوره کودک کلیک کنید.

منبع: تنبیه کودک

تنبیه کودک

تنبیه یک روش انضباطی است که به کودک یاد می‌دهد تا رفتار نامطلوب خود را کاهش دهد. به واسطه تنبیه کردن به کودک شوک روانی وارد می‌شود و او با رفتار جدی والدین و بزرگترها رو رو می‌گردد. تنبیه به شکل‌های مختلف اعم از نگاه خشم آلود، ممنوعیت از انجام کار مورد علاقه، کاهش ساعات تفریح، بی اعتنایی و حتی تنبیه بدنی قابل انجام است. برای آشنایی با روش های جدید تربیت کودک کلیک کنید.

تنبیه مثبت کودک

تنبیه مثبت یعنی برای مجازات کودک یک عاملی که ناخوشایند هست به او تحمیل می‌شود. برای مثال او را موظف می‌کنید که برای یک هفته هر شب ماشین را بشوید. البته داد زدن، کتک زدن و سایر روش های از این دست نیز طبق تعریف تنبیه مثبت است، که به دلیل آسیب های این روش ها توصیه می‌شود حتما برای تغییر روش با متخصص کودک صحبت کنید.

تنبیه منفی کودک

بر خلاف نام آن تنبیه منفی به آن بدی ها هم نیست. منظور از منفی بودن این روش این است که یک عامل خوشایند برای کودک از او گرفته یا حذف می شود. برای مثال کودک از بازی با کامپیوتر برای مدتی منع می‌شود. این روش تنبیه نیز باید با اصول و هدف انجام شود، در غیر این صورت بعد از مدتی تاثیر منفی روی تربیت فرزندتان خواهد داشت.

اصول و شیوه صحیح تنبیه کودکان

تنبیه کودکان اصولی دارد که اگر مطابق با آن‌ها تنبیه را انجام دهید، می‌تواند در تربیت کودک موفقیت آمیز باشد اما در غیر این صورت تنها باعث مشکلاتی در شخصیت و تربیت کودکتان خواهد شد. اصول تنبیه به شرح زیر هستند. اما شما قبل از به کارگیری این روش ها حتما باید بینشی نسبت به رفتارخود پیدا کنید. پس حتما مقاله سبک فرزند پروری را بخوانید.

1. تنبیه قابل اجرا باشد

اگر کودک رفتار خطایی انجام دهد که مستحق مجازات و تنبیه گردد، باید با عواقب کار اشتباه خود رو به رو شود. والدین باید تنبیهی برای کودک قرار دهند که قابل اجرا باشد و کودک عملا با آن رو به رو شود. به طور مثال گفتن اینکه به مدت یک ماه از خانه خارج نخواهی شد” یک تنبیه غیر قابل اجراست چرا که پس از گذشت چند ساعت حال روحی شما بهتر می‌شود و عصبانیت‌تان فروکش می‌کند. در نتیجه به محض اینکه بخواهید خانه را ترک کنید از ترس اینکه کودک در خانه تنها بماند و اتفاق ناگواری رخ دهد، او را با خود همراه خواهید ساخت.

2. تنبیه باید متناسب با اشتباه کودک باشد

اگر خطای رخ داده توسط کودک چندان با اهمیت نیست و نتیجه تلخی به همراه نداشته، نباید به صورت افراط گونه با او برخورد نمود. در قبال اشتباهات کوچک، تنبیهات کوچک لازم است. محرومیت از تماشای تلویزیون به مدت 1 ساعت و و تنبیهاتی از این قبیل می‌تواند نتایج بهتری به همراه داشته باشد.

3. تنبیه کودک | عدم توجه به کودک و بی اعتنایی کردن به او

کودکان به شدت به والدین خود دلبستگی دارد و خواستار اینند که در مواقع مختلف نظر پدر و مادر را به خود جلب نمایند و مورد حمایت عاطفی آن‌ها قرار بگیرند. می‌توان از همین مسئله به عنوان یک شیوه تنبیه استفاده کرد و هنگامی که کودک خطایی انجام داد، به او بی اعتنایی نمایید. به این ترتیب کودک یاد می‌گیرد تا زمانی که رفتار ناخوشایند خود را ترک نکند، محبت شما را دریافت نخواهد کرد. البته در نظر داشته باشید که بی اعتنایی نباید بیش از حد طول بکشد زیرا نتایج منفی به دنبال خواهد داشت.

4. محرومیت

محروم کردن کودک از علایق و آنچه که مطابق میل اوست یک روش تنبیه خوب محسوب می‌شود‌. در برابر خطای کودک او را تا وقتی که عذر خواهی کند و از رفتار خود پشیمان شود از انجام کار های مورد علاقه‌اش محروم سازید. نقاشی کردن، تماشای کارتون و بازی کردن از کارهایی است که معمولا همه کودکان دوست دارند انجام دهند.

برای آشنایی با معایب تنبیه بدنی کلیک کنید.

نکات طلایی در هنگام تنبیه کودک

برای تربیت بهتر کودکان در هنگام تنبیه، نکاتی وجود دارد که بهتر است آن‌ها را مد نظر قرار دهید. این نکات عبارتند از:

1. پدر و مادر اتفاق نظر داشته باشند

تنبیه زمانی نتیجه بخش خواهد بود و به عدم تکرار رفتار اشتباه منجر خواهد شد که پدر و مادر در اجرای تنبیه اتفاق نظر داشته باشند. اگر کودک برای فرار از تنبیه به والد دیگر متوسل شود و او را واسطه قرار دهد، این کار برایش به شکل عادت در خواهد آمد و در آینده به محض اینکه با تنبیه رو به رو شود به سراغ والد حمایت‌گر می‌رود و اشتباه خود را مجدد انجام می‌دهد.

2. تنبیه در قبال رفتار اشتباه است

در هنگام تنبیه کودک نباید از جملات و عباراتی استفاده کنید که کودک احساس کند او را دوست ندارید و از او بیزارید. شما باید به کودک بفهمانید که تعیین تنبیه فقط بخاطر کار اشتباه اوست نه بخاطر شخصیتش. او همچنان فرزند دلبند شماست و به او علاقه دارید، فقط رفتار اشتباهش را دوست ندارید.

3. تنبیه کودکان | تمرین رفتار صحیح

شاید کودک ناخواسته دچار اشتباه می‌شود و به تصور اینکه آن رفتار صحیح است آن را انجام می‌دهد. بهتر است نحوه انجام رفتار را با کودک خود در قالب بازی و گفتگو تمرین کنید و ابهامات او را برطرف سازید.

4. تنبیه مشخص شده را اجرا نمایید

تنبیه کردن کودک نباید فقط در مرحله حرف باقی بماند. باید به گفته خود جامه عمل بپوشانید. اگر تنبیه فقط در حد حرف باشد، کودک از تکرار کردن رفتار نادرست خود هراسی ندارد و مجدد آن را انجام می‌دهد. انجام عملی تنبیه باید به شکل قانون در بیاید و کودک اطمینان داشته باشد که شما به این راحتی نظر خود را تغییر نمی‌دهید و تا زمانی که رفتار اشتباش را ترک نکند، والدین از نظر خود بر نمی‌گردند.

5. تنبیه کودک | رفتار جایگزین

در صورتی که کودک دچار خطایی شد، به جای اینکه عصبانی شوید و لحن بدی را به کار بگیرید، بهتر است کمی صبر کنید و درباره کار اشتباهی که انجام داده صحبت کنید. به او بگویید که بجای این رفتار نادرست که باعث ناراحتی پدر و مادر می‌شود، بهتر است کار دیگری را انجام دهد تا پدر و مادر خوشحال شوند. برای آموزش رفتار جایگزین به کودک می‌تواند از خدمات مشاوره کمک بگیرید.

روش های صحیح تنبیه کودک

با توجه به توانایی شناختی کودکان، خیلی اوقات شما با صحبت نمی‌توانید او را متوجه اشتباهش بکنید و برای تربیت او تنبیه ضرورت پیدا می‌کند. اما این را هم بدانید که تنبیه موثر لزوما با درد همراه نیست و شما با استفاده از روش های تنبیه سالم می‌توانید مقررات زندگی را به فرزندتان بیاموزید.

توجه نکردن و بی اعتنایی به او

پدر و مادر برای هر کودکی بیش از هر کس دیگری اهمیت دارند. حتما هم متوجه این موضوع شده اید که تایید و توجه شما چیزی است که او بیش از همه به آن نیاز دارد. بنابراین وقتی کار ناشایستی انجام داد، کافی است با بی اعتنایی و بی توجهی به او بفهمانید که چقدر رفتارش زشت و نادرست بوده. اما توجه داشته باشید که استفاده زیاد از این روش هم خوب نیست. پس با هر رفتار اشتباه به او بی اعتنایی نکنید، بلکه از این روش برای اشتباهات خیلی بزرگ استفاده کنید. در واقع زیاده روی یا به کارگیری نادرست این تنبیه از هر تنبیه دیگری (حتی تنبیه بدنی) ممکن است برای روان کودک آسیب زاتر باشد.

کودک را به اتاقش بفرستید

تنهایی یکی از بدترین مجازات هایی است که برای انسان می‌توان در نظر گرفت. اگر کودک تان رفتار اشتباهی داشت، او را به اتاقش بفرستید. با این کار او را از جمع و بازی با همسالان محروم کرده اید و در عوض او مجبور است در تنهایی به سر ببرد. زود به سراغ او نروید اجازه دهید مدتی در آن جا بماند و کمی از تنهایی عبرت بگیرد.

هرگز او را از مسئولیت هایش مبرا نکنید

در هر شرایطی مسئولیت های کودک را خودتان به عهده نگیرید. اگر به خاطر جمع نکردن اسباب بازی هایش او را تنبیه کرده‌اید، در نهایت خودتان آن ها را جمع نکنید. این کار باعث می‌شود که او باور کند که با وجود تنبیه نیازی به انجام مسئولیت هایش نیست.

برای شکل دهی به رفتار او قوانین مشخصی وضع کنید

بهتر است از همان ابتدا قوانین معینی در خانه مشخص کنید. و از کودک تان به مرور بخواهید که از آن ها تبعیت کند. برای مثال می‌توانید از محل غذا خوردن شروع کنید، معمولا مادر با پهن کردن یک پارچه و سفره و یا چیدن میز  به کودک نشان می‌دهد که غذا خوردن ضوابطی دارد. حتما به قوانینی که برای تربیت او وضع کرده اید، پایبند باشید.

برای دریافت مشاوره در زمینه کودک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی نی نی مایند تماس حاصل نمایید.

سوالات متداول

آیا استفاده از روش تنبیه اتاق تنهایی در ترک رفتار نادرست موثر است؟

به منظور تنبیه کودک و کاهش عصبانیت والدین، فرستادن کودک به اتاق تنهایی روش موثری خواهد بود. کودک تا زمان مشخصی باید تنها در اتاق بماند و از بازی و تفریح محروم شود. اگر چه ممکن است در ابتدا کودکان گریه و زاری راه بیاندازند اما نباید در مقابل آن‌ها تسلیم شوید.

آیا تهدید کردن کودک در ترک رفتار خطا، روش درستی خواهد بود؟

تهدید کردن نباید به شکلی باشد که کودک را بترساند و او را دچار اضطراب نماید. تنبیه یک رفتار جدید و منطقی است که در قبال خطا و اشتباه انجام می‌شود و قرار نیست باعث ایجاد اختلالات روانی در کودک گردد.

منبع: تنبیه کودک