اندازه دور سر نوزاد یکی از ملاک‌های سلامت و رشد طبیعی نوزاد است. متخصصین برای اندازه گیری دور سر نوزاد فاصله بین وسط پیشانی تا دورترین ناحیه پشت سر را توسط یک نوار مخصوص که دقیقا در بالای گوش نوزاد قرار می‌گیرد، اندازه می‌گیرند. پس از بدست آوردن اندازه دور سر، آن را با نمودار رشد مورد مقایسه قرار می‌دهند که با توجه به این مقایسه می‌توان وضعیت سلامت رشد نوزاد را مورد بررسی و ارزیابی قرار داد. از این جهت اندازه دور سر یکی از ملاک‌های مهم برای ارزیابی سلامت و رشد مغز کودک می‌باشد؛ آشنایی با اندازه طبیعی و غیرطبیعی دور سر به والدین کمک می‌کند تا از سلامت فرزند خود اطمینان حاصل نمایند. مشاوره کودک می‌تواند در این زمینه به شما کمک کند. برای کسب اطلاع بیشتر در زمینه مشاوره کودک کلیک کنید.

 منبع : اندازه دور سر نوزاد 

اهمیت اندازه دور سر نوزاد

اندازه گیری دور سر نوزاد از هنگام تولد تا دو سالگی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است چراکه این مسئله نشان دهنده میزان رشد مغز نوزاد است. در 6 ماه اول زندگی بهتر است که هر ماه دور سر نوزاد اندازه گرفته شود. رشد سر بسیار کم یا بسیار بزرگ می‌تواند نشان دهنده اختلالاتی در مغز یا جمجمه مانند هیدروسفالی یا میکروسفالی باشد. باید توجه کرد که مقداری اختلاف در اندازه سر نوزاد نسبت به همسالان وجود دارد که این یک مسئله طبیعی می‌باشد. در هر صورت بهتر است برای ارزیابی بیشتر و دقیق‌تر به پزشک اطفال مراجعه کنید چراکه پزشک با استفاده از یک نوار مخصوص و نمودار رشد، اندازه سر نوزاد را به طور دقیق محاسبه می‌کند. برای کسب اطلاع بیشتر در زمینه هیدروسفالی و میکروسفالی کلیک کنید.

اندازه طبیعی دور سر نوزاد

کوچک بودن و یا بزرگ بودن بیش از حد دور سر نوزاد نشان دهنده یک مشکل است. زمانی که دور سر نوزاد به وضوح نسبت به سایر همسالان خود کوچک‌تر باشد آن را میکروسفالی می‌نامند. همچنین زمانی که دور سر نوزاد نسبت به همسالانش بسیار بزرگ‌تر باشد آن را هیدروسفالی می‌نامند. بنابراین برای پی بردن به سلامت نوزاد، اندازه طبیعی دور سر اهمیت بسیار زیادی دارد.

یکی از ملاک‌هایی که می‌تواند در اندازه طبیعی دور سر نقش داشته باشد، سن بارداری حین تولد است. به طور طبیعی پس از 9 ماه بارداری اندازه طبیعی سر باید حدود 35 سانتی‌متر باشد. زمانیکه نوزاد تولد زودرس یا نارس داشته باشد این اندازه به حدود 32 سانتی‌متر می‌رسد. بنابراین برای اندازه‌گیری طبیعی دور سر باید سن بارداری و سن نوزاد را در نظر گرفت. برای مشاهده استاندارد جدول قد و وزن نوزاد کلیک کنید.

نحوه رشد دور سر نوزاد

رشد دور سر نوزاد در طی سال اول زندگی بسیار سریع رخ می‌دهد. به طوری که در 6 ماه اول زندگی حدود 9 سانتی‌متر و 3 سانتی‌متر هم در 6 ماه دوم سال اول زندگی افزایش پیدا می‌کند. در نتیجه می‌توان گفت که با افزایش رشد مغز، اندازه جمجمه هم افزایش پیدا می‌کند. با این حال رشد هر نوزاد با نوزاد دیگر متفاوت است و تفاوت‌های زیادی بین نوزادان وجود دارد که اندازه دور سر هم از این قاعده مستثنی نیست. برای آشنایی با مراقبت های لازم در خصوص نوزاد تازه متولد شده کلیک کنید.

اندازه دور سر نوزاد و بهره هوشی

از آنجایی که اندازه دور سر نشان دهنده رشد مغز است، می‌تواند با بهره هوشی کودک هم ارتباط داشته باشد. به عبارتی اندازه دور سر بزرگ‌تر در سال اول زندگی می‌تواند با ضریب هوشی بالاتر در سنین 4 تا 8 سالگی ارتباط داشته باشد. با این حال باید توجه کرد که کوچک‌تر بودن سر نوزاد به منزله آن نیست که ضریب هوشی پایینی دارد. عوامل مختلف دیگری نظیر آموزش، وراثت، محیط و… بر سطح بهره هوشی تاثیر می‌گذارند. از این جهت نمی‌توان نتیجه گیری دقیقی در ارتباط با اندازه دور سر و بهره هوشی نوزاد ارائه داد. 

روش‌های درمانی کوچکی یا بزرگی سر نوزاد

روش‌های درمانی برای اندازه غیرطبیعی سر نوزاد عمدتا به جراحی‌های مختلف محدود می‌شوند. یکی از راه‌های درمانی برای اندازه دور سر بیش از حد بزرگ یا هیدروسفالی، عمل جراحی ایمپلانت یک شنت است. به وسیله شنت مغزی می‌توان مایع مغزی نخاعی که در سر نوزاد تجمع پیدا کرده و منجر به رشد بیش از حد آن شده است را به مسیر دیگری در بدن هدایت کرد که امکان جذب آن وجود داشته باشد.

در ارتباط با اندازه غیرطبیعی کوچک سر یا میکروسفالی تا به امروز روش درمانی تدوین نشده است. به عبارتی می‌توان گفت که میکروسفالی یک اختلال ژنتیکی تمام عمر است و هیچگونه درمانی ندارد. تنها روش‌های درمانی که برای میکروسفالی وجود دارند به پیشگیری از ابتلا از طریق مشاوره‌های ژنتیک و کاهش مشکلات ناشی از اختلال تمرکز محدود می‌شوند.

در برخی موارد با جراحی، سر نوزاد را کمی‌ بزرگ‌تر می‌کنند که از وخامت اختلال کمتر شود. از این جهت برای درمان میکروسفالی عمدتا بر برنامه‌های حمایتی نظیر، کار درمانی، گفتار درمانی، فیزوتراپی و بازی درمانی تاکید می‌شود چراکه با این برنامه‌های حمایتی می‌توان توانایی‌های کودک را تقویت ‌کند.

برای دریافت مشاوره در زمینه کودک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02166419012 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی نی نی مایند تماس حاصل نمایید.

سوالات متداول