داروهای اعصاب و روان ممکن است برای کاهش و درمان بسیاری از اختلالات روانی و گاه حتی بیماری‌‌های جسمانی تجویز شود. متاسفانه به دلیل دیدگاه منفی که هنوز در جامعه به بیماری‌های اعصاب و روان وجود دارد، افراد از دریافت درمان و حتی خوردن داروها سرباز می‌زنند. این موضوع با آموزش و آگاهی هر چه بیشتر جامعه درباره بیماری‌های اعصاب و روان در طی چند سال اخیر بهبود یافته است. نکته حایز اهمیت در مورد این داروها این است که تقریبا همه بیماران در کنار دارو درمانی نیاز به دریافت مشاوره روانشناسی نیز دارند. در ادامه طبقه بندی ساده‌ای از انواع داروهای اعصاب و روان ارائه داده‌ایم.

منبع : داروهای اعصاب و روان چه عوارضی دارند؟

داروهای اعصاب و روان

مغز ما در طول روز مواد شیمیایی بسیاری ترشح می‌کند. خندیدن، احساس لذت، نگرانی و اضطراب یا حتی راه رفتن ما همگی تحت تأثیر این مواد شیمیایی هستند که از مغز ترشح می‌شود. هنگامی‌که شما درگیر بیماری‌هایی مثل افسردگی یا اضطراب می‌شوید این اتفاق دو معنی دارد: یا یکی از این مواد شیمیایی بیش‌ازحد ترشح می‌شود؛ و یا کمتر از میزانی که باید ترشح شده است.

در هر دو صورت شما احساس می‌کنید دیگر مثل گذشته نیستید. در این شرایط متخصص از داروهای اعصاب و روان استفاده می‌کنند. در حقیقت این داروها وظیفه دارند تا تعادل مواد شیمیایی مغز را به حالت اول برگردانند. به همین خاطر بعضی مواقع همه ما نیاز پیدا می‌کنیم تا از این داروها استفاده کنیم. البته همان‌طور که در ادامه خواهیم گفت استفاده نکردن یا استفاده بیش‌ازحد از این داروها هم می‌تواند مشکلاتی را به همراه داشته باشد.

انواع داروهای اعصاب و روان

هریک از داروهای اعصاب و روان با توجه به هدف خاصی ساخته می‌شوند و می‌توانند دسته‌ای از بیماری‌های روحی را درمان کنند. مهم‌ترین انواع داروهای اعصاب و روان که معمولاً از آن‌ها استفاده می‌شود عبارتند از:

ضدافسردگی‌ها

افسردگی آن‌قدر در بین ما رواج پیدا کرده که به آن نام سرماخوردگی روحی داده‌اند. پس طبیعی است که داروهای ضدافسردگی یکی از پرفروش‌ترین و رایج‌ترین داروهای اعصاب و روان باشند. این داروها انواع مختلفی دارند که از رایج‌ترین آن‌ها می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• فلوکستین
• پاروکستین
• سیتالوپرام
• اس‌سیتالوپرام

این داروها نشانه‌های مختلف افسردگی مثل احساس غم و ناراحتی، بی‌انگیزگی، اختلالات خواب و همین‌طور افکار منفی را درمان می‌کنند. بااین‌حال گاهی اوقات متخصصان برای درمان بیماری‌هایی مثل فوبیا، اختلالات روان-تنی یا اضطراب نیز مورداستفاده قرار می‌گیرند. برای آشنایی با انواع داروهای ضد افسردگی کلیک کنید.

داروهای ضد اضطراب

اضطراب درست به‌اندازه افسردگی یا شاید حتی بیشتر از آن در میان مردم رایج است. به‌علاوه همان‌طور که گفتیم بسیاری از اوقات از داروهای ضدافسردگی و ضد اضطراب در کنار هم استفاده می‌شود. به همین خاطر این داروها هم یکی از رایج‌ترین انواع داروهای اعصاب و روان هستند. داروهای ضداضطراب معمولاً به‌خوبی می‌توانند نشانه‌های فشار روانی مثل احساس ترس و نگرانی، تپش قلب، تنگی نفس و سایر نشانه‌ها را درمان کنند. علاوه بر نشانه‌های اضطراب از این دارو در درمان بعضی از انواع افسردگی و همین‌طور بی‌خوابی نیز استفاده می‌شود. بنزودیازپین‌ها معروف‌ترین نوع داروهای ضد اضطراب هستند. رایج‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• کلونازپام
• لورازپام
• آلپرازولام
• دیازپام

داروهای ضداضطراب درصورتی‌که برای مدت طولانی مورداستفاده قرار بگیرند باعث وابستگی بیمار می‌شوند. به همین خاطر معمولاً توصیه می‌شود که مصرف آن‌ها پس از دو هفته به‌تدریج کاهش پیدا کند. درصورتی‌که نشانه‌های وابستگی به این داروها را در خود احساس می‌کنید راجع به این موضوع با یک متخصص مشورت کنید. برای آشنایی بیشتر با داروهای ضد اضطراب کلیک کنید.

داروهای ضدروان‌پریشی

داروهای ضدروان‌پریشی با نام‌های ضد جنون یا آنتی‌سایکوتیک هم شناخته می‌شوند. این داروها معمولاً برای درمان بیماری‌های جدی مثل اسکیزوفرنی یا اختلال دوقطبی استفاده می‌شوند. درواقع جنون شرایطی است که بیمار ارتباط خود را با واقعیت جهان از دست می‌دهد؛ و ممکن است نشانه‌هایی مثل هذیان یا توهم را نیز تجربه کند. این داروها معمولاً برای بیماری‌هایی مثل اسکیزوفرنی، اختلال خوردن، افسردگی‌های بسیار شدید (افسردگی سایکوتیک)، اختلال دوقطبی یا شیدایی، وسواس فکری و عملی، اختلال استرس پس از سانحه و همین‌طور اختلالاتی که تحت تأثیر سوءمصرف مخدر به وجود می‌آید مورداستفاده قرار می‌گیرند. مهم‌ترین انواع داروهای ضد روان‌پریشی عبارتند از:

• کلروپرومازین
• هالوپریدول
• پرفنازین
• ریسپریدون
• آریپیپرازول

برای آشنایی با انواع و عوارض داروهای ضد روان پریشی کلیک کنید.

داروهای تثبیت‌کننده خلق

داروهای تثبیت‌کننده خلق همان‌طور که از نام‌شان پیداست تلاش می‌کنند تا شرایط روحی بیمار را در یک حالت ثابت نگه دارند. بیمارانی که دچار مشکل تثبیت خلق هستند، معمولاً در طول روز یا هفته تغییرات خلقی بسیاری را تجربه می‌کنند. آن‌ها بعضی روزها بسیار غمگین می‌شوند و گاهی اوقات احساس شادی می‌کنند. این شرایط مشکلات بسیاری را در جریان زندگی آن‌ها ایجاد می‌کند. به همین خاطر استفاده از داروهای تثبیت‌کننده خلق می‌تواند تا حد زیادی به این بیماران کمک کند. این دارو معمولاً برای بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی، اختلال اسکیزوافکتیو، ناتوانی در کنترل تکانه و همین‌طور بعضی از افسردگی‌ها تجویز می‌شود. ازجمله مهم‌ترین داروهای تثبیت‌کننده خلق می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• کاربامازوپین
• لاموتریژین

برای آشنایی با انواع داروهای تثبیت کننده خلق کلیک کنید.

محرک‌ها

محرک همان‌طور که از نام آن پیداست باعث می‌شود تا سطح هشیاری، دقت و توجه و همین‌طور انرژی فرد بیشتر شود. این دسته از داروها معمولاً برای کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه و همین‌طور بیماران درگیر با اختلال حمله خواب یا نارکولپسی تجویز می‌شود. از مهم‌ترین انواع آن می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• متیل‌فنیدات
• آمفتامین
• دکستروآمفتامین

داروهای مهارکننده دمانس

دمانس یا اختلال زوال عقل یکی از بیماری‌هایی است که در سال‌های اخیر شیوع بالایی پیدا کرده است. متأسفانه تا امروز دارویی برای درمان این بیماری پیدا نشده است. اما بعضی از داروها می‌توانند شرایط را مهار و روند بیماری را کند کنند. ازجمله این داروها می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• ریواستیگمین
• دونپزیل

چرا در کنار داروهای اعصاب و روان باید مشاوره روانشناسی گرفت؟

هیچ‌کدام از ما وقتی برای بیماری‌های جسمانی از دارو استفاده می‌کنیم، ناراحت نیستیم. به این نکته توجه داشته باشید که بیماری‌های روحی هم درست مثل مشکلات جسمانی هستند. همان‌طور که گفتیم در این بیماری‌ها نیز درست مثل قند خون بالا، حساسیت‌های فصلی یا هر بیماری دیگری که تصور کنید، تعادل مواد شیمیایی بدن به هم می‌ریزد. به همین خاطر بهتر است در شرایطی که احساس می‌کنید به لحاظ روحی دچار مشکل شده‌اید از یک متخصص کمک بگیرید.

با همه این‌ها داروهای اعصاب و روان هرگز نمی‌توانند جای درمان‌های روان‌شناختی را بگیرند. استفاده از این داروها تنها علائم بیماری را قطع می‌کند و هرگز تأثیری روی سبک زندگی یا افکار شما ندارد. به‌علاوه برخی از این داروها می‌توانند مشکلاتی مانند وابستگی را به همراه داشته باشند. به همین خاطر بهتر است که در کنار استفاده از داروها، درمان‌های روان‌شناختی را نیز جدی بگیرید.

برای دریافت مشاوره در زمینه روانشناختی می‌توانید در ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02166419012 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

سؤالات متداول