تربیت کودک سه ساله نیازمند آگاهی والدین نسبت به ویژگی‌های رشدی آنان در این سن است. در واقع فرایند رشدی کودکان در رده‌های سنی متفاوت، اصول تربیتی خاصی را می‌طلبد. کودک در هر مرحله‌ای از رشد توانایی جدیدی کسب می‌کند و قادر به یادگیری رفتارهای مختلفی خواهد بود. به منظور افزایش بهداشت جسمی و روانی کودک، والدین باید به روش مناسبی با کودک خود برخورد کنند تا روند تربیتی او با سرعت و سهولت بهتری انجام گیرد و احتمال شکل گیری اختلالات رفتاری در آنان تا حد زیادی کاهش یابد. برای انتخاب بهترین روش تربیتی مشاوره کودک دریافت کنید.

منبع : تربیت کودک سه ساله

خصوصیات رشدی کودک در سه ساله

به منظور به کارگیری روش درست تربیتی، ابتدا باید با ویژگی‌های رشدی کودکان در سنین مختلف آشنا شده و متناسب با آن‌ها برخورد کنید. ویژگی‌های رشدی کودک در سنین 3 تا 4 سالگی موارد زیر را دربر می‌گیرد.

• کودکان در این مرحله از رشد قادر به ابراز احساسات خود هستند.
• نسبت به گذشته توانایی بیشتری برای کنترل هیجانات خود از قبیل خشم و ترس را دارند.
• احساس استقلال می‌کنند و تمام تلاش خود را به کار می‌گیرند تا کارهایشان را به تنهایی انجام دهند.
• تغییر دوره خردسالی به کودکی در آن‌ها ترس و نگرانی ایجاد می‌کند.
• بیشتر وقتشان را بدون حضور والدین سپری می‌کنند.

توجه داشته باشید اگرچه کودک وارد مرحله جدید از زندگی شده است و از مرحله خردسالی فاصله می‌گیرد اما همچنان به بازی کردن و فعالیت‌های فیزیکی علاقه نشان می‌دهد.

نشانه‌های تاخیر در رشد کودک 3 تا 4 ساله

با توجه به رشد هیجانی و زبانی کودکان، اگر متوجه نشانه‌های تاخیر رشدی در آن‌ها شدید حتما به یک روانشناس کودک مراجعه نمایید و نظر او را جویا شوید. این نشانه‌ها شامل موارد زیر است.

• کودک نتواند همزمان دو پا را در کنار هم قرار دهد و بپرد.
• متوجه منظور شما نشود و یا اینکه جملات دستوری ساده را درک نکند.
• قادر به استفاده از جملات سه تایی نباشد.
• ترس از دستشویی داشته باشد.
• ترس متناوبی را برای مدت زمان طولانی بروز دهد. 
• کودک گوشه گیر و منزوی باشد و تمایلی به برقراری روابط اجتماعی نداشته باشد.
• کودک نتواند حواس خود را بر روی محیط اطراف متمرکز کند.

این نشانه‌ها می‌تواند در موقعیت‌های مختلف بروز پیدا کند و علائمی از بیماری و اختلالات دوران کودکی باشد. با این حال نیاز است که بررسی‌های بیشتر توسط روانشناس صورت گیرد و از هرگونه برچسب زدن بیماری به کودک توسط والدین و اطرافیان پرهیز گردد.

تغییرات کودکان در سنین 3 تا 4 سالگی

رشد هیجانی کودک 3 تا 4 سال

کودک در ابتدای سه سالگی شروع به یادگیری نحوه برخورد با دیگران می‌کند. مهربان بودن و رشد مهارت‌های اجتماعی کودک سه ساله به طور دائم اتفاق نمی‌افتد بلکه تا وقتی کودک احساس امنیت و شادی داشته باشد ادامه می‌یابد. رشد هیجانی کودک سه ساله او را متوجه این نکته می‌سازد که در حین بازی کردن با دوستانش، احساسات شادی و ناراحتی آن‌ها را تشخیص دهد و اگر موجب ناراحتی‌شان گردید، خود نیز ناراحت شود. در حالی که کودک سه ساله با هم سالان خود بر سر اسباب بازی دعوا می‌کند و حتی آن‌ها را کتک می‌زند؛ یک کودک 4 ساله مهارت به اشتراک گذاشتن وسایل را پیدا می‌کند. ترس از سر و صدای زیاد، تاریکی و حیوانات از دیگر ویژگی‌های هیجانی این رده سنی است. 

رشد زبانی کودک 3 تا 4 سال

در حدود سه سالگی هنوز رشد زبانی کودک به حدی نرسیده است که سلیس و روان کلمات و عبارات را تلفظ کند. به همین دلیل وقتی صحبت می‌کند (به خصوص زمانی که تند حرف می‌زند) به نظر می‌رسد دچار لکنت زبان است. به طور معمول یک کودک سه ساله قادر به درک 1000 کلمه خواهد بود که معمولا بیشتر درک او از کلمات مکانی یعنی زیر، رو، بالا و پایین است. بیشتر سوال‌هایی که از زبان یک کودک 3 ساله بیان خواهد شد، حاوی کلمات پرسش کجا و چرا خواهد بود. والدین و اطرافیان کودک در این دوران نقش بسیار مهمی در ارتقای تربیت زبانی کودک 3 تا 4 سال دارند و می‌توانند با حرف زدن با کودک، خواندن شعر و کتاب قصه، دایره لغات او را گسترش دهند.

رشد شناختی کودک 3 تا 4 سال

دنیای اطراف در نگاه یک کودک 3 تا 4 ساله بسیار جذاب است و دوست دارد به اکتشاف درباره محیط اطراف بپردازد. رشد شناختی کودک در این دوران باعث می‌شود مفاهیم متضاد مانند بزرگ و کوچک یا بالا و پایین را درک نماید. یکی دیگر از ویژگی‌های رشد شناختی کودک در این زمان، توانایی به خاطر سپردن قافیه‌های زیاد است. به همین دلیل می‌تواند شعرهای زیادی را حفظ کند. لذا یکی از موارد تربیتی کودک در این دوره آموزش به اوست.

تربیت کودک سه ساله

تربیت کودکان الزاما با گفتگو و جملات دستوری امکان پذیر نخواهد بود. روش‌های تربیتی باید خلاقانه و در برگیرنده جنبه‌های مختلف رشد کودک باشد. در زیر به نمونه‌هایی از روش‌های تربیت کودک سه ساله می‌پردازیم. برای آشنایی با بهترین روش های تربیت کودک کلیک کنید.

بهره گرفتن از هنر

فعالیت‌های بسیار ساده مانند نقاشی کردن سبب جرقه زدن ذهن کودک می‌شود. آن‌ها را به تفکر انتزاعی سوق می‌دهد و همچنین باعث ایجاد هماهنگی چشم و دست کودک می‌شود. کودکان در هنگام نقاشی کردن باید آزاد باشند و آنطور که دوست دارند نقاشی کنند. پرسش درباره اینکه چه تصاویری کشده‌اند و چرا آن‌ها را به رنگ‌های مختلفی رنگ آمیزی کرده‌اند، در پرورش فعالیت‌های ذهنی کودک بسیار مهم است.

کتاب خوانی برای کودک

کودکان بیشتر آموخته‌های خود را از شنیدن قصه‌های جذاب به دست می‌آورند. خواندن کتاب‌های جذاب با تصاویر رنگی برای کودکان بسیار لذت بخش است و تمام توجه آن‌ها را جلب می‌کند. پرسیدن سوالات چالشی در مورد شخصیت‌های داستان، به کودک فرصت آزادی بیان، قضاوت اخلاقی و یاد گرفتن رفتار صحیح را می‌دهد.

بازی کردن

بازی کردن همیشه برای کودکان جالب و لذت بخش است، به خصوص اگر با وسایل واقعی منزل انجام گیرد. آشپزی کردن نیز برای آن‌ها یکی از کارهای جذاب در منزل می‌باشد. سپردن کارهای ساده به کودکان سبب تقویت حس مسئولیت در آن‌ها می‌شود و اعتماد به نفس شان را افزایش می‌دهد.

نکات کلیدی در تربیت کودک سه ساله

• والدین باید زمانی را مختص کودک قرار دهند.
• به منظور بهداشت روانی کودک، در آغوش کشیدن و گفتن اینکه دوستش دارید بسیار مهم و حیاتی است.
• به کودک بگویید تا به پرندگان غذا بدهد و یا به افراد نیازمند کمک کند، به این ترتیب به او یاد خواهید داد که چگونه مراقب دیگران باشد و همدلی اجتماعی خود را پرورش دهد.
• گفتن کلمات مثبت به کودک کمک می‌کند تا احساسات مثبتی داشته باشد.
• کودک نیاز دارد تا یاد بگیرد چگونه در هنگام دعوا، رفتار خود را کنترل کند به این منظور می‌توانید برایش کتاب قصه‌های مرتبط بخوانید و یا به طور عملی به او نشان دهید که تکنیک‌های موثر کاهش خشم مانند نفس کشیدن عمیق را فرا بگیرد.
• به منظور تقویت حس مسئولیت پذیری در کودک، کارهای ساده خانه را به آنها بسپارید.
• درباره اینکه چرا و چگونه می‌خواهد کارهای مختلف انجام دهد با او صحبت کنید.
• ساعات تماشای تلویزیون و استفاده کردن از گوشی را کاهش دهید.

برای دریافت مشاوره در زمینه نوزاد و کودک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی نی نی مایند تماس حاصل نمایید.

سوالات متداول