اختلالات شخصیت دسته b گروهی از اختلالات شخصیتی هستند که منجر به شکل گیری الگوهای رفتاری مخرب و مزمن در افراد می‌‌گردند. اختلالاتی که در این دسته قرار می‌گیرند، شخصیت‌های ضد اجتماعی، مرزی، نمایشی و خود شیفته را شامل می‌شوند. افراد مبتلا به این اختلال‌ها همگی معمولا افرادی نمایشی، هیجانی و دمدمی مزاج تلقی می‌شوند. آن‌ها اغلب در روابط بین فردی با مشکلات گسترده رو به رو هستند که عملکردشان را در زندگی کاهش می‌دهد. با آگاهی از انواع اختلالات شخصیت دسته b و روش‌های درمان آن می‌توانید گامی موثر در جهت درمان و افزایش کیفیت زندگی خود بردارید. 

منبع : اختلالات شخصیت دسته b (کلاستر B) چه ویژگی‌ هایی دارند

اختلالات شخصیت دسته B | طبقه بندی اختلالات شخصیت

اختلالات شخصیت الگوهای پایداری از رفتار و تجربه درونی هستند که با انتظارات فرهنگی به میزان قابل توجهی مغایرت دارند، فراگیر و انعطاف ناپذیر هستند، در دوران نوجوانی یا اوایل بزرگسالی آغاز شده، در طی زمان پایدار می‌مانند و به پریشانی فرد منجر می‌شوند. این اختلال‌ها بر اساس شباهت‌های توصیفی به سه دسته عمده طبقه بندی می‌شوند که شامل موارد زیر می‌باشد:

اختلالات شخصیت دسته a : اختلال‌های پارانویا، اسکیزوئید و اسکیزوتایپی

اختلالات شخصیت دسته b : اختلال‌های شخصیت ضداجتماعی، مرزی، نمایشی و خودشیفته

اختلالات شخصیت دسته c : اختلال شخصیت اجتنابی، وابسته و وسواسی- جبری

انواع اختلالات شخصیت دسته B

ویژگی مشترک همه اختلالاتی که در این دسته قرار می‌گیرند این است که افراد مبتلا به آن‌ها اغلب از جانب دیگران به عنوان افرادی نمایشی، دمدمی مزاج و هیجانی شناخته می‌شوند. در حقیقت آن‌ها اختلالات واضحی در تنظیم هیجانات خود دارند و همین امر باعث می‌شود رفتارهای افراطی و اغراق آمیز را از خود نشان دهند. بر اساس طبقه بندی راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی انجمن روان پزشکی آمریکا، اختلالاتی که در این دسته جای می‌گیرند شامل اختلال شخصیت ضد اجتماعی، مرزی، نمایشی و خود شیفته می‌باشند.

1. اختلال شخصیت ضد اجتماعی

ویژگی اصلی اختلال شخصیت ضداجتماعی، یک الگوی فراگیر از بی اعتنایی و تجاوز به حقوق دیگران است که از کودکی یا اوایل نوجوانی آغاز شده و تا بزرگسالی ادامه می‌یابد. علت اینکه این افراد تحت عنوان شخصیت‌های ضد اجتماعی شناخته می‌شوند این است که رفتارهایی نظیر فریبکاری و تقلب از جمله ویژگی‌های محوری آن‌هاست. متخصصان برای تشخیص این اختلال، ملاک‌های زیر را در نظر می‌گیرند:

– ناتوانی در سازش با هنجارهای اجتماعی که موجب درگیری آن‌ها با قانون شده و زمینه بازداشت مکرر آنان را فراهم می‌کند.

– فریب کاری یا دروغ گویی مکرر، استفاده از نام‌های مستعار، اقدام به کلاه برداری برای رسیدن به منفعت یا لذت شخصی

– دست زدن به اقدامات تکانشی، لحظه‌ای و بدون آینده نگری

– پرخاشگری‌های مکرر که به صورت دعوا و حمله‌های فیزیکی خود را نشان می‌دهد.

– بی ملاحظگی در مورد امنیت خود یا دیگران

– بی مسئولیتی مداوم که به صورت ناتوانی در ماندن در یک شغل و یا بازپرداخت تعهدات مالی نمایان می‌شود.

– عدم پشیمانی نسبت به پایمال کردن حقوق دیگران و بی تفاوتی نسبت به آن‌ها

برای کسب اطلاع بیشتر در زمینه اختلال شخصیت ضداجتماعی کلیک کنید.

2. اختلالات شخصیت دسته b | اختلال شخصیت مرزی

ویژگی اصلی شخصیت مرزی یک الگوی فراگیر بی‌ثباتی در روابط بین فردی، داشتن دیدگاه متزلزل در مورد خود، عواطف ناپایدار و تکانشگری بارز است که از اوایل بزرگسالی آغاز و در زمینه‌های گوناگون ظاهر می‌شود. افراد مبتلا به این اختلال کوشش‌های بی وقفه‌ای را برای اجتناب از طرد شدن از جانب دیگران انجام می‌دهند. آن‌ها الگویی از روابط بی‌ثبات و شدید دارند. به این صورت که ممکن است برای مدتی فردی را به عنوان یک شخصیت ایده آل در ذهن خود ستایش کنند اما پس از گذشت زمان بسیار کوتاهی کاملا تغییر موضع داده و از او شخصیتی بسیار منفور در ذهن خود بسازند.

مبتلایان به اختلال شخصیت مرزی ممکن است درک ثابتی از خود نداشته باشند که این وضعیت از جانب متخصصین تحت عنوان اختلال هویت شناخته می‌شود. در واقع آنان در مورد هدف‌ها، ارزش‌ها و آرزوهای شغلی خود مطمئن نیستند و ممکن است دائما در این زمینه‌ها دیدگاه خود را تغییر بدهند.

هم چنین اغلب با رفتارهای تکانشگرانه‌ای که دارند دست کم در دو حوزه به خود آسیب می‌زنند. برای مثال ممکن است دست به قمار بزنند، ولخرجی‌های افراطی داشته باشند، زیاد غذا بخورند، درگیر سوء مصرف مواد یا روابط جنسی پرخطر شوند.همچنین آنان اغلب رفتارهای مبتنی بر خودکشی و آسیب رسانی به خود را نیز به طور مکرر بروز می‌دهند. از جمله دیگر ویژگی‌های شخصیت مرزی می‌توان به بی‌ثباتی عاطفی، دچار بودن به احساس پوچی مزمن، ناتوانی در کنترل خشم و نشانه‌های تجزیه‌ای در ارتباط با فشارهای روانی اشاره کرد. برای کسب اطلاع بیشتر در زمینه اختلال شخصیت مرزی کلیک کنید.

3. اختلال شخصیت نمایشی

ویژگی اصلی شخصیت نمایشی، رفتار توجه طلبانه و نشان دادن هیجانات اغراق آمیز و فراگیر است. این الگوی رفتاری اغلب در اوایل بزرگسالی آغاز و در زمینه‌های گوناگون نمایان می‌شود. افراد مبتلا به این اختلال هر گاه احساس کنند که در مرکز توجه دیگران قرار ندارند احساس ناراحتی یا عدم قدردانی می‌کنند. از همین رو در هر محفلی با شور و نشاط زیاد تلاش می‌کنند تمام توجهات را به خود اختصاص دهند. آن‌ها معمولا در تعامل با دیگران از اغواگری جنسی و ظاهر جسمانی خود برای جلب توجه بیشتر استفاده می‌کنند.

هیجانات افراد نمایشی معمولا بیانگر نوعی خودنمایی، تظاهر و اغراق است. البته آن‌ها معمولا در هیجانات عمیق نمی‌شوند بلکه به طور سطحی از احساسی به احساس دیگر تغییر حالت می‌دهند. از جمله دیگر ویژگی‌های مهم شخصیت نمایشی می‌توان به تلقین پذیری بالا و صمیمانه پنداشتن بیش از حد همه تعاملات اشاره کرد. برای کسب اطلاع بیشتر در زمینه اختلال شخصیت نمایشی کلیک کنید.

4. اختلالات شخصیت دسته b | اختلال شخصیت خودشیفته

ویژگی اصلی اختلال شخصیت خودشیفته، الگوی فراگیر بزرگ منشی، نیاز به تحسین و در عین حال ناتوانی در همدلی با دیگران است که از اوایل بزرگسالی آغاز و در زمینه‌های گوناگون ظاهر می‌شود. در واقع افراد مبتلا به این اختلال یک حس بزرگ منشی مبنی بر مهم بودن دارند و به طور معمول توانایی‌های خود را بیش اندازه برآورد می‌کنند. از همین رو اغلب در مورد ویژگی‌هایی نظیر قدرت، زیرکی، زیبایی، موفقیت نامحدود و عشق آرمانی خود مشغولیت ذهنی دارند.

در حقیقت بر این باورند که استثنایی و بی همتا هستند و تنها افرادی از طبقه‌های بالا قادر به درکشان هستند. مبتلایان به شخصیت خودشیفته نیاز بسیار افراطی به تحسین شدن دارند، همواره خود را محق می‌دانند و در روابط بین فردی از دیگران برای رسیدن به اهداف خود استفاده می‌کنند.

از جمله دیگر ویژگی‌های مهم آن‌ها این است که فاقد احساس همدلی هستند، به این معنا که اشتیاقی برای شناختن یا همانندسازی با احساس‌ها و نیازهای دیگران ندارد. جالب است که آنان معمولا از این جهت به حال دیگران غبطه می‌خورند چرا که احساس می‌کنند دیگران به او رشک می‌ورزند! در نهایت می‌توان گفت که آن‌ها معمولا با نگرش‌های تکبرآمیز و خودخواهانه از جانب دیگران مشخص می‌شوند. برای کسب اطلاع بیشتر در زمینه اختلال شخصیت خودشیفته کلیک کنید.

درمان اختلالات شخصیت دسته B

درمان اختلالات شخصیت دسته b در شرایط و موقعیت‌های مختلف، متفاوت است. برای مثال ممکن است برای افراد مبتلا به شخصیت ضد اجتماعی که رفتارهای پرخاشگرانه بسیار شدید از خود نشان می‌دهند، پزشک بستری در بیمارستان و استفاده از داروهای روان پزشکی را در دستور کار قرار دهد. اما در شرایط دیگر نظیر اختلال شخصیت نمایشی درمان‌های روان پویشی و مبتنی بر بازسازی روابط می‌تواند تا حد زیادی موثر باشد. به طور کل از جمله درمان موثر در این زمینه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. دارو درمانی

افرادی که درگیر اختلالات شخصیت دسته b هستند، ممکن است به دلیل ناتوانی در تنظیم هیجانات خود درگیر وضعیت‌هایی نظیر افسردگی، اضطراب، تجارب تجزیه‌ای و سایر مواردی از این دست به صورت حاد شوند. در این شرایط درمانگران اغلب مصرف داروهای روان پزشکی نظیر ضد افسردگی‌ها، آرام بخش‌ها و داروی‌های آنتی سایکوتیک را در دستور کار قرار می‌دهند. با این حال داروها به تنهایی برای درمان اختلالات شخصیت کافی نیستند و درمان‌جویان حتما باید از خدمات روانشناسی نیز بهره‌مند شوند.

2. اختلالات شخصیت دسته b | روان درمانی

همان طور که گفته شد مبتلایان به اختلالات شخصیتی بیش از دارو درمانی به درمان‌های روان شناختی نیاز دارند. آن‌ها باید بتوانند در یک ارتباط سالم با درمانگر قرار گرفته و الگوهای رفتاری غلط خود را به کمک او بازسازی کنند. با این حال این فرایند به سادگی صورت نمی‌گیرد. چرا که الگوهای رفتاری در طول سال‌ها شکل گرفته‌اند و به واسطه عوامل مختلف تقویت شده‌اند. از همین رو رویکردهای روان شناختی بلند مدت نظیر رویکردهای روان پویشی برای بهبود وضعیت مبتلایان به اختلالات شخصیت مناسب‌تر هستند.

برای دریافت مشاوره در زمینه شخصیت می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 تماس بگیرید.

سوالات متداول