آپنه خواب نوعی وقفه و انسداد تنفسی است که در جریان خواب اتفاق می‌افتد. این مشکل یکی از انواع اختلالات خواب است که کیفیت عملکرد روزانه را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگر در طول شب با صدای بلند خر و پف می‌کنید و در طول روز دائما احساس خستگی و خواب آلودگی دارید، احتمالا به آپنه خواب مبتلا هستید. برای درمان آپنه‌خواب با توجه به علت آن روش‌های متعددی پیشنهاد می‌شود، برای رفع این اختلال ابتدا باید برای ارزیابی به متخصص روانشناسی مراجعه کرده و پس از تشخیص راهکار مناسب را دریافت نمایید. در ادامه انواع آپنه‌خواب، علل و درمان آن را آورده‌ایم. 

منبع : آپنه خواب چقدر خطرناک است

آشنایی با آپنه خواب و انواع آن

آپنه نوعی اختلال خواب محسوب می‌شود. مبتلایان در طول خواب مکررا با وقفه تنفسی روبه‌رو می‌شوند که این مسئله کیفیت خواب را کاهش می‌دهد. کسانی که مبتلا به آپنه‌خواب هستند اغلب در طول شب با صدای بلند خروپف می‌کنند و از آنجایی که خواب راحتی ندارند پس از بیدار شدن همچنان احساس خستگی، خواب آلودگی و کسل بودن دارند. برای آشنایی با سایر اختلالات خواب کلیک کنید. متخصصان 3 نوع مختلف از آپنه‌خواب را شناسایی کرده‌اند که موارد زیر را شامل می‌شود:

1- آپنه خواب انسدادی

آپنه خواب انسدادی زمانی اتفاق می‌افتد که عضلات گلو در طول خواب انقباض خود را از دست داده و شل‌تر از حالت عادی شوند. آپنه انسدادی شایع‌ترین شکل آپنه‌خواب در بین مبتلایان به این اختلال است.

2- آپنه خواب مرکزی

متخصصین زمانی تشخیص اختلال آپنه‌خواب مرکزی را مطرح می‌کنند که علت بروز مشکل را در سیستم عصبی مرکزی ببینند. در واقع برای اینکه عضلات گلو برای تنفس در وضعیت درستی قرار داشته باشند، مغز باید یکسری سیگنال در این باره به آن‌ها بفرستد. اگر در طول خواب سیستم پیام رسانی مغز به عضلات مربوطه به هر دلیلی با اختلال مواجه شود آپنه‌خواب مرکزی بروز می‌یابد.

3- آپنه خواب پیچیده

در این نوع از آپنه خواب مشکل عضلانی و عصبی هم زمان با هم اتفاق می‌افتند. در واقع در این شرایط بیمار به طور هم زمان آپنه انسدادی و مرکزی را تجربه می‌کند که این وضعیت نیازمند دریافت خدمات درمانی فوری است.

علائم ابتلا به آپنه خواب

علائم ابتلا به انواع آپنه‌خواب تقریبا با یکدیگر مشترک هستند. همین مسئله باعث می‌شود که متخصصان برای تشخیص نوع آپنه خواب به بررسی‌های دقیق‌تر و عمیق‌تری نیاز داشته باشند. از جمله این علائم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• خرو پف کردن با صدای بلند
• بروز وقفه‌های تنفسی در خواب
• دچار شدن به سردردهای صبحگاهی
• از خواب پریدن همراه با خشکی دهان
• دچار شدن به خواب منقطع (که نوعی بی خوابی محسوب می‌شود)
• افزایش چرت زدن در طول روز که ناشی از خواب بی کیفیت در طول شب است
• کاهش تمرکز در طول روز
• افزایش تحریک پذیری و کاهش آستانه تحمل

علل بروز آپنه خواب

آپنه خواب انسدادی و مرکزی به دلایل متفاوتی اتفاق می‌افتند که در ادامه به توضیح هریک از آن‌ها پرداخته‌ایم:

علت  بروز آپنه خواب انسدادی

آپنه انسدادی زمانی اتفاق می‌افتد که در طول خواب عضلات گلو انقباض لازم را از دست بدهند. عدم انقباض یا شل بودن این عضلات باعث می‌شود که عمل دم تضعیف گشته و در نهایت جریان بسیار کمی از هوا وارد ریه شود.

اگر هوا به میزان کافی وارد نشود سطح اکسیژن خون افت پیدا می‌کند. مغز انسان وقتی پیام کاهش اکسیژن را بگیرد، سیگنال‌هایی برای بیدار شدن ارسال می‌کند تا به این طریق از شما محافظت نماید. با این حال این بیداری‌ها برای لحظاتی بسیار کوتاه اتفاق می‌افتد از همین رو ممکن است اصلا آن‌ها را به یاد نیاورید. البته لازم به ذکر است که بیداری‌های مکرر هرچقدر هم که کوتاه باشند بر کیفیت خواب انسان تاثیر می‌گذارند و ممکن است عملکرد فرد در طول روز بعد را نیز مختل نمایند.

علت بروز آپنه خواب مرکزی

آپنه مرکزی در حقیقت ناشی از بروز یک مشکل در سیستم عصبی مرکزی است. این مشکل به این دلیل اتفاق می‌افتد که مغز نمی‌تواند پیام‌های مرتبط با انقباض عضلات گلو را به مناطق مذکور بفرستد. این امر باعث می‌شود که برای لحظاتی نتوانید نفس بکشید و در نهایت مشکلاتی نظیر پریدن از خواب همراه با خشکی دهان و نفس تنگی را تجربه کنید.

عوامل خطر و زمینه ساز اختلال آپنه خواب

علل و عوامل مختلفی وجود دارند که شما را در برابر ابتلا به اختلال آپنه خواب آسیب پذیر می‌کنند. پژوهشگران بر این باورند که این عوامل خطر برای آپنه انسدادی و آپنه مرکزی متفاوت هستند. در ادامه به هرکدام از آن ها به طور جداگانه اشاره کرده ایم:

عوامل خطر مرتبط با ابتلا به آپنه خواب انسدادی

از جمله عواملی که می‌توانند ریسک بروز آپنه انسدادی را افزایش دهند باید به موارد زیر اشاره کرد:

• چاقی و اضافه وزن  
• مرد بودن (پژوهش‌ها نشان می‌دهند که مردان 2 برابر زنان به آپنه انسدادی مبتلا می‌شوند)
• بیشتر بودن سایز دور گردن
• کهولت سن
• داشتن زمینه ارثی و خانوادگی
• دچار بودن به گرفتگی بینی به دلایلی نظیر آلرژی
• مصرف الکل، دخانیات و مواد مخدر
• دچار بودن به برخی مشکلات پزشکی نظیر مشکلات قلبی، بالا بودن فشار خون، ابتلا به دیابت نوع 2 و درگیری با اختلال حرکتی پارکینسون

عوامل خطر مرتبط با ابتلا به آپنه خواب مرکزی

از جمله عواملی که می توانند ریسک بروز آپنه مرکزی را افزایش دهند باید به موارد زیر اشاره کرد:

• کهولت سن
• جنسیت مذکر
• دچار بودن به مشکلات قلبی
• استفاده از داروهای نارکوتیک (کسانی که از داروهای اپیوئیدی طولانی اثر نظیر متادون استفاده می‌کنند بیشتر در معرض ابتلا به آپنه مرکزی هستند)
• داشتن سابقه سکته

ارتباط آپنه خواب با استرس و اضطراب

بسیاری از بیماری‌های اضطرابی موجب تنگی نفس، سفت شدن عضلات گردن و کوتاه شدن خواب می‌شوند. طبق برخی گزارشات قطع تنفس در خواب و بیداری های شبانه با اضطراب‌های بیمار ارتباط پیدا کردند. در این نوع حتما باید برای درمان اضطراب اقدام کنید در غیر این صورت مصرف دارو تنها موجب رفع نشانه‌ها برای مدت کوتاهی خواهد شد.

روش های درمان اختلال آپنه  خواب

متخصصان روش‌های متعددی برای درمان مشکلات خواب ابداع کرده‌اند، بیشتر آن‌ها اگر به درستی انجام شوند، موثر و کاربردی خواهند بود. می‌توانید برای آشنایی بیشتر با سایر روش‌های درمان بی خوابی کلیک کنید. برای درمان اختلال اپنه‌خواب 4 روش عمده وجود دارد که شامل موارد زیر است:

1- استفاده از توصیه ها و راهکارهای خانگی

در این روش بیشتر عوامل خطر مرتبط با بروز آپنه خواب مورد هدف قرار می‌گیرند. برای مثال تلاش برای کاهش وزن، پیش گرفتن سبک زندگی سالم، پرهیز از مصرف الکل یا استعمال دخانیات از جمله اقدامات موثری هستند که می‌توانند در این زمینه به شما یاری برسانند.

2- درمان بیماری های زمینه ای

همانطور که گفته شد ابتلا به آپنه خواب در برخی موارد که فرد دچار یک مشکل زمینه‌ای نظیر بیماری قلبی، فشار خون و دیابت است بیشتر از سایر مواقع اتفاق می‌افتد. در این شرایط با درمان مشکل اصلی به بهبود اختلال خواب نیز کمک می‌کند.

3- درمان آپنه با استفاده از دستگاه CPAP

استفاده از این دستگاه رایج‌ترین روش برای درمان اپنه خواب شدید است. در این روش یک ماسک روی بینی و دهان قرار می‌گیرد که به یک دستگاه جریان هوا متصل است. دستگاه جریان مداومی از هوا را در طول خواب وارد سیستم تنفسی می‌کند. این کار مانع از بروز انسداد و قطع تنفس می‌شود و به ریتم تنفسی نظم می‌بخشد.

4- انجام عمل جراحی

عمل جراحی در مواردی توصیه می‌شود که بیمار از مشکلی نظیر لوزه بزرگ یا انحراف بینی رنج می‌برد و از دستگاه‌های تنفسی کمکی نیز بهره چندانی نمی‌برد. در این شرایط انجام عمل جراحی و باز کردن مسیر تنفسی به درمان اختلال آپنه تنفسی تا حد زیادی کمک خواهد کرد.

برای دریافت مشاوره در زمینه مشکلات مربوط به خواب می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02166419012 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

سوالات متداول