شاید تا به حال اسمی از اختلال خشم انفجاری نشنیده باشید، ولی حتما کسانی را دیده‌اید که در ظرف کمتر از یک ثانیه از حالت آرامش کامل به گلوله‌ای از آتش خشم تبدیل می‌شوند. بودن در کنار این آدم‌ها حس اضطراب ایجاد می‌کند، چرا که در زمانی که انتظارش را نداری، ممکن است مغضوب بشوید. تناوب این رفتار و زندگی با این اختلال موجب تضعیف روحیه و روابط بین فردی می‌شود. در ادامه ابتدا تعریفی از این اختلال و راه های درمان آن را ارائه کرده‌ایم.

منبع : اختلال خشم انفجاری

اختلال خشم انفجاری

اختلال خشم انفجاری یا خشم متناوب یک اختلال روانی کمتر شناخته شده است که معمولاً به عنوان “عصبانیت بدون وجود دلایل توجیه کننده” تعریف می‌شود، این اختلال در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی در دسته اختلالات کنترل تکانه‌ای و اختلالات رفتاری قرار گرفته است. فردی با اختلال خشم انفجاری، طغیان‌های رفتاری‌اش متناسب با موقعیت نیست. به همین جهت اطرافیان نمی‌توانند احساسات و یا رفتار او را پیش بینی کنند. بنابراین به احتمال زیادی در روابط بین فردی به شدت دچار مشکل می‌شود.

میزان شیوع اختلال خشم انفجاری

تخمین زده می‌شود که بین یک تا هفت درصد از افراد در طول زندگی خود دچار این نوع اختلال می‌شوند. اگر چه این اختلال روانی معمولاً در اوایل نوجوانی شروع می‎‌شود، اما می تواند در کودکان شش ساله نیز دیده شود. به طور کلی این بیماری بیشتر در افراد زیر 40 سال شایع است.

چه چیزی باعث اختلال انفجاری متناوب می‌شود؟

علت اختلال انفجاری متناوب ناشناخته است اما برخی عوامل موثر در آن به شرح زیر مشخص گردیده است.

• ژنتیک
• قرار گرفتن در معرض آزارهای کلامی و جسمی در دوران کودکی
• شیمی مغز (سطوح مختلف سروتونین می‌تواند به این اختلال کمک کند)
• تجربه یک یا چند رویداد آسیب‌زا در دوران کودکی
• سابقه اختلالات سلامت روان، شامل اختلال نقص توجه – بیش فعالی (ADHD)، اختلال شخصیت ضد اجتماعی، اختلال شخصیت مرزی

تقریبا 82 درصد از کسانی که دارای اختلال انفجاری متناوب هستند؛ افسردگی، اضطراب یا اختلال سوء مصرف مواد نیز داشته‌اند. برای آشنایی با روش‌های درمان اضطراب کلیک کنید.

علائم اختلال انفجاری متناوب

اختلال انفجاری متناوب خود را در حالت عصبانیت بزرگسال نشان می‌دهد. پرتاب کردن اشیاء، جنگیدن بدون دلیل، خشم، آزار و اذیت خانگی نمونه‌هایی از اختلال انفجاری متناوب است. این انفجارها معمولاً کمتر از 30 دقیقه طول می‌کشد. پس از یک فوران، فرد ممکن است احساس آرامش کند و به دنبال آن پشیمانی و خجالت را تجربه نماید.

کسانی که دچار اختلال انفجاری متناوب می‌شوند، عمدتا یک یا چند مورد از علائم زیر را نشان می‌دهند:

• خشم
• تحریک پذیری
• افزایش احساس تنش
• افکار مسابقه‌ای
• افزایش انرژی
• لرزش
• تپش قلب
• تنگی قفسه سینه
• بد اخلاقی
• داد زدن
• بحث برانگیز بودن
• وارد دعوا شدن
• دیگران را تهدید می‌کند
• تعرض به مردم یا حیوانات
• خسارت به اموال

تشخیص اختلال انفجاری متناوب

تشخیص با گرفتن سابقه پزشکی عمومی فرد، سابقه روانپزشکی و انجام معاینه وضعیت جسمی و روحی آغاز می‌شود. برای تشخیص اختلال انفجاری متناوب، فرد باید در کنترل تکانه‌های پرخاشگری که در هر یک از موارد زیر تعریف شده است، ناتوانی نشان دهد:

تجاوز کلامی (عصبانیت، مشاجرات کلامی، دعوا) یا تجاوز فیزیکی به اموال، حیوانات یا افراد، به طور متوسط ​​دو بار در هفته، به مدت 3 ماه. توجه داشته باشید که تجاوز منجر به صدمه جسمی به افراد یا حیوانات یا تخریب اموال نمی‌شود.

سه قسمت شامل آسیب یا تخریب اموال و یا حمله فیزیکی شامل آسیب جسمی به حیوانات یا افراد دیگر در یک دوره 12 ماهه است.

میزان تجاوزگری که در طول انفجارها نشان داده می‌شود، متناسب با موقعیت نیست. علاوه بر این، طغیان‌ها از قبل برنامه ریزی نشده‌اند، لحظه‌ای و یا براساس حس عصبانیت هستند.

درمان اختلال انفجاری متناوب

اختلال انفجاری متناوب را می‌توان با ترکیبی از درمان رفتاری شناختی که شامل تمرینات آرام سازی، تغییر طرز فکر، بازسازی شناختی و آموزش مهارت‌های مقابله‌ای و داروها است. فلوکستین بیشترین مورد استفاده برای اختلال انفجاری متناوب است. داروهای دیگری که برای این بیماری مورد مطالعه قرار گرفته‌اند یا در صورت شکست فلوکستین توصیه شده‌اند، شامل فنی توئین، اکسکاربازپین یا کاربامازپین هستند. به طور کلی، گروه‌های دارویی قابل آزمایش شامل داروهای ضدافسردگی، ضدتشنج، ضداضطراب و تنظیم کننده خلق و خو هستند. برای آشنایی با داروهای ضد اضطراب کلیک کنید.

عوارض ناشی از اختلال انفجاری متناوب و عدم درمان

اختلال انفجاری متناوب می‌تواند تأثیر بسیار منفی بر سلامتی و زندگی فرد داشته باشد. این بیماری در روابط شخصی و ازدواج منجر به مشکل می‌شود. پس روابط و قضاوت اطرافیان در محل کار و مدرسه به طور منفی مختل می‌کند. مبتلایان به اختلال انفجاری متناوب بیشتر در معرض اختلالات روانپزشکی دیگر هستند، از مواد مخدر و الکل سوء استفاده می‌کنند و خودآزاری دارند. آن‌ها همچنین در معرض خطر بالاتری از برخی بیماری‌ها مانند سکته مغزی، دیابت، درد مزمن، زخم و فشار خون بالا قرار دارند. به این دلایل اگر فکر می‌کنید شما یا فردی که می‌شناسید دچار اختلال انفجاری متناوب هستید، باید به دنبال مراقبت پزشکی باشید.

آیا می توان از اختلال‌انفجاری متناوب جلوگیری کرد؟

کسانی که با اختلال انفجاری متناوب تشخیص داده می‌شوند، انواع روش‌های مقابله‌ای را در درمان فرا می‌گیرند. این‌ها می‌توانند به جلوگیری از بروز اپیزودها کمک کنند. آن‌ها عبارتند از:

• تکنیک‌های آرام سازی
• تغییر طرز فکر (بازسازی شناختی)
• مهارت‌های ارتباطی
• تغییر محیط و در صورت امکان ترک شرایط استرس زا
• پرهیز از الکل و داروهای تفریحی

پیش آگهی بیماران مبتلا به اختلال‌انفجاری متناوب چیست؟

داشتن اختلال انفجاری متناوب می‌تواند فرد را مستعد افسردگی، اضطراب و سوء مصرف الکل و مواد مخدر کند. همچنین می‌تواند منجر به مشکلات شدید شخصی و رابطه‌ای شود. با درمان شناختی و دارو، می‌توان این بیماری را با موفقیت مدیریت کرد. تحقیقات روانشناختی نشان داده است که این بیماری یک وضعیت روانی نسبتا طولانی مدت است که در صورت عدم درمان به موقع تقریبا تا پایان عمر همراه فرد خواهد بود.

با این حال، طبق مطالعات، تصور می‌شود که اختلال انفجاری متناوب یک وضعیت طولانی مدت است که از 12 سال تا 20 سال یا حتی یک عمر طول می‌کشد.

جمع بندی

اختلال انفجاری متناوب شامل دوره‌های مکرر و ناگهانی رفتارهای تکانشی، پرخاشگرانه، خشونت آمیز یا طغیان‌های خشونت آمیز کلامی است که در آن فرد بی اندازه متناسب با موقعیت واکنش نشان می‌دهد. خشم جاده‌ای، آزار و اذیت خانگی، پرتاب کردن یا شکستن اشیاء یا سایر واکنش‌های عصبی ممکن است نشانه‌ای از اختلال انفجاری متناوب باشد.

به طور کلی خشم انفجاری باعث ناراحتی و تاثیر منفی قابل توجهی بر روابط، کار و عملکرد فرد در مدرسه  و سایر موقعیت‌ها شده و گاه پیامدهای قانونی و مالی را به دنبال دارد.

برای دریافت مشاوره در زمینه اضطراب و افسردگی می‌توانید در ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02166419012 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.